“Als je het niet kunt uitleggen aan een kind van zes, dan begrijp je het zelf niet.” Zelfs Albert Einstein hield ervan af en toe te chargeren. Duidelijk is in ieder geval dat helder en effectief taalgebruik een wereld van verschil kan maken. En laat het maar aan de beleggingswereld over om dat verschil in klinkende munt uit te drukken.

De Japanse bank Nomura deed onderzoek naar het taalgebruik van bestuurders bij de duizend grootste beursgenoteerde ondernemingen in de Verenigde Staten tijdens gesprekken met analisten naar aanleiding van cijferpresentaties. Het resultaat: topbestuurders die begrijpelijke taal spraken, boekten op jaarbasis een rendement (15,4 procent) dat significant hoger lag dan dat van de ceo’s die complexe taal bezigden (9,4 procent).

De onderzoekers van Nomura gebruikten daarvoor onder meer de zogenoemde ‘Gunning Fog Index’, een test die de leesbaarheid van een tekst meet. Bestaat een tekst uit lange zinnen en complexe woorden, dan rolt er een hoge score uit de formule. Een tekst van filosoof Kant scoort al snel een punt of twintig, een verhaaltje van Jip en Janneke rond de drie punten. Teksten op middelbare schoolniveau scoren 10 tot 12 punten.

Het idee dat managers die klare taal spreken beter presteren, rust op twee gedachten. Een ceo die complexe taal spreekt, doet dat niet zonder reden. Het is een manier om zaken te verhullen of te versluieren. Bovendien vereist kernachtige taal een sterke grip op de materie.

Nederland
Om te bezien of ook in Nederland een dergelijk effect zichtbaar is, hebben we de taal van ceo’s tijdens analistencalls bij de meest recente jaarcijfers door de Gunning Fog-test getrokken. De inventarisatie leert dat de scores vrij dicht bij elkaar liggen en dat Damrak-ceo’s zich over de gehele linie vrij helder uitdrukken.

Adyen-ceo Peter van der Does scoort met een 9,6 het best van alle AEX-bedrijven. Een scholier in de onderbouw van de middelbare school zou een presentatie van Van der Does moeten kunnen begrijpen.

Topman Erik Engstrom van databedrijf RELX scoort met een cijfer van 13 het slechtst (niveau eerstejaars student).



Rendementsverschil
Ook in Nederland doen ceo’s die zich goed kunnen uitdrukken het (gemiddeld) beter op de beurs, gemeten naar het aandelenrendement over één, drie en vijf jaar (dividend plus koersstijgingen).

Vooral op de langere termijn, een periode van vijf jaar, is het rendementsverschil aanzienlijk. Over deze periode bedroeg het gemiddelde rendement voor de tien meest helder communicerende ceo’s 110 procent tegenover 61 procent voor de 10 ceo’s die het minst duidelijk waren tijdens de beleggersbijeenkomsten.

De steekproef van de AEX is klein, waardoor uitschieters de gemiddelden flink kunnen opstuwen of naar beneden trekken. Zo was het rendement van ASML, dat goed uit de test kwam, met ruim 500 procent over het afgelopen halve decennium extreem hoog.

Heldere leugens
Te veel waarde hechten aan de Gunning Fog Index is overdreven.

Dat is al snel te merken met een blik over de grens. Zo was Wirecard-ceo Markus Braun redelijk helder – korte woorden en zinnen – tijdens de laatste beleggersbijeenkomst voor het Duitse betalingsbedrijf failliet ging (Gunning Fog score: 11,4).

Het bleken allemaal leugens. Blijkbaar wel helder verwoord.